Spacerując dziś po lesie zauważyłam pierwsze żurawie wracające z ciepłych krajów. Idzie wiosna. Jakoś tak wolnością zapachniało, bo przecież wolny, jak ptak i tym podobne, znane historie...
Wolna wola – nudny, banalny wyświechtany zwrot. I czy ktoś tak naprawdę w wolną wolę wierzy? Łatwo zanegować ją w ogóle, podobnie jak istnienie Boga, czy tego, że człowiek jest z istoty dobry. Przecież tyle rzeczy nas determinuje, wychowanie, geny, ale..osobiście jestem przekonana, że jest w nas, to coś, nieuchwytne, a mimo to wielkie. Jakim prawem?

Bo to czuję.

Myślę, że ten banał, to w rzeczywistości "ostra jazda", sens i sedno życia, zawiera się w nim, każde szaleństwo – jeśli oparte na Bogu (czy, jak by woleli ateiści – miłości bliźniego) - pozytywne. Bywa też zgubne - jeśli kierowane wyłącznie miłością własną. Wolność w połączeniu z miłością bliźniego daje zachwycające owoce, natomiast bez niej, staje się niszcząca siłą, chaotyczną samowolą, postępującym samozniszczeniem. Skąd wiem?

Bo widziałam.

Wszystkie te historie, o szalonych naukowcach, badaczach, artystach, którzy cierpieli nędzę, niezrozumienie, prześladowania w imię…czego…no właśnie... nic innego nie przychodzi mi do głowy, jak to, że w imię wolności.
Jeśli mieli w sobie miłość i wiarę w sens wygrywali, jeśli nie – kończyli, jako samotni outsaiderzy na dnie.
Znana jest historia lekarza, (nazwisko uleciało) wynalazcy metody leczenia białaczki. To było czyste szaleństwo; Trzeba zniszczyć system immunologiczny – a potem stworzyć nowy. Pierwsze próby – metoda była jeszcze niedopracowana – spory procent pacjentów umierało - w tym dzieci. Liczne procesy, oskarżenia padające z prasy, radia i telewizji. Medialna nagonka. Skandal w całym kraju. Szaleniec !!! Krzyczano zewsząd. Po wielu latach badań i środowiskowego linczu, lekarz w końcu, odniósł sukces. Podobne historie można by mnożyć.
Każdy z nas ma zapewne w życiu momenty, gdy udaje mu się uchwyć ten „wszechświat cały", co mieści się w słowie wolność - napęd wszelkich działań.
Myślę, że wolność (wolna wola) jest tym, co odróżnia nas od zwierząt, które kierują się jedynie instynktem, między innymi stadnym, który pozwala gatunkowi przetrwać. Wolna myśl, to, to - dzięki czemu, w odróżnieniu od zwierząt, rozwijamy się stale, doskonalimy, przełamujemy instynkty, schematy, tworzymy, działamy. Czasem ta wolna myśl jest połączona z tak silną wiarą i miłością, że pozwala robić coś, nawet wbrew wszystkim.
Jak trudno oprzeć się woli większość pokazują liczne badania psychologiczne. Odpowiada zapewne za to, wspomniany instynkt stadny, który pozwalał gatunkowi ludzkiemu zorganizować się, a co za tym idzie przetrwać. Mamy dużą skłonność do przyznawania racji tym, którzy są w większości. Ostatnio naukowcy udowodnili, że odrzucenie przez grupę – ostracyzm, jest najboleśniejszym z ludzkich doznań. Ilustrują to liczne doświadczenia z użyciem aparatury, pozwalającej na rejestrację bólu, w pewnych okolicach mózgu, za pomocą symulacji odrzucenia. To o czym mówię ilustrują także opowieści takie jak ta:
"Ojciec strasznie się upił skopał mnie, pobił. Byłem cały posiniaczony, w oku krwiak, z nosa leciała krew. Kiedy trochę przetrzeźwiał, kazał mi się wynosić z domu. Pamiętam, że długo zawiązywałem buty, przy drzwiach wyjściowych – liczyłem, że mnie zatrzyma, a on powiedział – A ty jeszcze tu? Chyba najgorsza chwila w moim życiu, bolało mnie to o wiele bardziej niż pobicie."
Wolność to moc, by sięgać, dalej, wyżej często wbrew wszystkim i wszystkiemu.
Jeśli jeszcze połączona jest z miłością potrafi dawać nieziemskie efekty.

BIBLIJNE ROZUMIENIE WOLNOŚCI

Biblia jest właściwie historią ludzkich wyborów ; objawia się w niej człowiek prawdziwy , wolny i świadomy. , który wie, że w kierowaniu własnymi losami występuje nie jako przedmiot ślepego przeznaczenia , lecz jako podmiot , który w dialogu ze Stwórcą może dokonać wyboru i powiedzieć „tak” lub „nie”.
W Starym Testamencie brak ogólnego pojęcia wolności, natomiast występuje konkretna sytuacja wyzwolenia. Bóg wyzwolił swój lud z Egiptu .Wzorcowe wydarzenie wyjścia z Egiptu pokazuje, że Bóg jest dawcą ludzkiej wolności. Mowa też o wyzwoleniu konkretnych osób, jeńca czy niewolnika. Jak z tego wynika, tym, co zniewala człowieka, jest zło i niesprawiedliwość, upostaciowane w niewoli, ucisku możnych czy okupacji. Bóg uwalnia z więzów, co da się rozumieć modelowo i przenośnie. Daje człowiekowi „przestrzeń wolności”, którą w Starym Testamencie stanowi pokojowe życie we własnym kraju, pod opieką sprawiedliwego prawa. Bóg wielokrotnie uwalniał lud żydowski od ucisku obcych, aż po powrót z wygnania do Babilonii. W Biblii wolność jest przeciwieństwem zniewolenia, a przemoc i gwałt postrzegane są jako złe i grzeszne.

Autorzy Nowego Testamentu znają jednak także greckie pojęcie wolności, eleutheria, które zakłada z jednej strony przynależność do stanu ludzi wolnych, a z drugiej wolność wyboru i wolność od ograniczeń (takie rozumienie wolności przeważało notabene w późniejszym chrześcijaństwie). Aprobują jak widać taką wolność (por. też 1 Kor 10, 29; 2 Kor 3, 17), podobnie jak swobodną śmiałość publicznego działania i przemawiania, parrhesia (wolność słowa.) Zgłaszają jednak zastrzeżenia, gdyż wolność nie oznacza dla nich dowolności. Wiąże się z nią niebezpieczeństwo wybrania zła, moralnej samowoli (jak przy grzechu pierwszych ludzi; Rdz 3).
Nowy Testament bazuje na rozumieniu wolności jako wyzwolenia, ale nadaje mu sens bardziej duchowy. Wolność to jeden z darów zbawczych otrzymanych od Chrystusa .Człowiek zniewolony jest przede wszystkim przez zło (Kto popełnia grzech, jest niewolnikiem grzechu, J 8, 34;

Szerzej św. Paweł w ( Rz 6, 6 , 20-21)

- Czyż nie wiecie, że jeśli oddajecie samych siebie jako niewolników pod posłuszeństwo, jesteście niewolnikami tego, komu dajecie posłuch: bądź [niewolnikami] grzechu, [co wiedzie] do śmierci, bądź posłuszeństwa, [co wiedzie] do sprawiedliwości? ( Rz 16-17)

Czemu ma służyć wolność ludzka ?

Wolność ludzka ma służyć doskonaleniu , a nie zubożeniu człowieka , dlatego powinien on odrzucać wszelkie jarzmo , które go ogranicza i pomniejsza , w tym także jarzmo zła. W tym duchu prorok Izajasz wzywał , by „rozerwać kajdany zła , rozwiązać więzy niewoli , wypuścić wolno uciśnionych i wszelkie jarzmo połamać (Iz58,6) .

Wolność jest więc przeciwieństwem zniewolenia, a przemoc i gwałt postrzegane są jako złe i grzeszne. Wolność oznacza więc, że człowiek ma zdolność do samodzielnego i odpowiedzialnego wyboru. Zrzuca dzięki pomocy Boga kajdany zewnętrznego ucisku oraz wewnętrznego uzależnienia od zła.
Wyzwolony, może wybrać dobro i życie z Bogiem. Można powiedzieć, że słuchanie prawa Bożego, posłuszeństwo jest z natury wyborem moralnym, zaś służba Bogu i bliźnim jest działaniem dobrowolnym . . Bóg pociąga nas ku sobie, nie pozbawiając nas wolności, lecz przemawiając do serca:

- „ I dam wam serce nowe i ducha nowego tchnę do waszego wnętrza, odbiorę wam serce kamienne, a dam wam serce z ciała.. Ducha mojego chcę tchnąć w was i sprawić, byście żyli według mych nakazów i przestrzegali przykazań, i według nich postępowali (Ez 36, 26-27 );
- Nikt nie może przyjść do Mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec, który Mnie posłał; Ja zaś wskrzeszę go w dniu ostatecznym. ( J 6, 44).
W każdym razie, wolność pozostaje w sprzeczności ze złem ( grzechem) i fałszem.

Czytamy w Biblii : Poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli (J 8, 32). Jeśli Syn was wyzwala, prawdziwie wolni jesteście (J 8, 36). Wyzwoleni z grzechu, oddaliście się w niewolę sprawiedliwości (Rz 6, 18).
Wyzwolenie i wolność są dobre. Przypomina o tym Pismo Święte :
- ”póki żyjesz i tchnienie jest w tobie , nikomu nie dawaj nad sobą władzy” ( Syr 33,21) .

- Bądź zawsze wolny! Św. Paweł wzywał : „ Ku wolności wyswobodził nas Chrystus. A zatem trwajcie w niej i nie poddawajcie się na nowo pod jarzmo niewoli” ( Ga5,1)

- „Bracia , powołani zostaliście do wolności ” ( 1 Kor 7,23). Kontynuując myśl św. Pawła można dodać : ceńcie swoją wolność ponad wszystko inne! Pamiętajcie : jeżeli kto ceni cokolwiek więcej niż swoją wolność , wtedy szybko straci swoją wolność.

Bezpośrednią konsekwencją wolności jest to , że jedynie czyny wynikające z wolnego wyboru i spełniane zgodnie z przekonaniem mają jakąś pozytywną wartość:
- „Wszystko bowiem co się czyni niezgodnie z przekonaniem, jest grzechem” (Rz14,23).
- „Każdy wybór woli ,który odbiega od poznania opartego na przekonaniu , a więc od głosu sumienia , obojętnie czy jest słuszny czy błędny , zawsze jest zły” ( św. Tomasz S.Th. I-II q.19a.5).

Warto pamiętać o stawce, o jaką chodzi w formowaniu dojrzałej wolności:
- „Patrz! Kładę dziś przed tobą życie i szczęście, śmierć i nieszczęście. Ja dziś nakazuję ci miłować Pana, Boga twego, i chodzić Jego drogami, pełniąc Jego polecenia, prawa i nakazy” (Pwt 30, 15-16)