NASZE OBAWY PRZED ZMIANAMI
Utarło się powiedzenie, iż lepsze jest znane piekło od nieznanego nieba. Właśnie lęk powoduje, że niechętni jesteśmy zmianom , ponieważ każda zmiana wymaga od Nas zatrzymania się i przeorganizowania sił, aby zmienić sposób działania, przystosowując go do nowo zaistniałych okoliczności . Wszystko to angażuje energię, która oszczędzana jest, gdy poruszamy się znanymi już sobie drogami. Wolimy to co stare, nowość budzi w nas opór psychiczny, ponieważ łatwiej jest Nam poruszać się w przestrzeni, która jest przez nas dobrze poznana i oswojona, w którą wpisują się nasze przyzwyczajenia. Tymczasem każda zmiana, jakkolwiek wydawać się może przerażająca, stwarza dla Nas szansę rozwoju. Już Heraklit sławny grecki filozof, powiedział „Panta rei” (w tłum. Wszystko płynie). Wszystko bowiem, co istnieje, podlega ciągłemu procesowi przemian. Zmiana jest nieodzowną składową życia każdego z Nas. Jest zarazem podstawą i napędem rozwoju.
Czym zatem jest zmiana ? Psycholog H. Hamer określa zmianę jako proces - wypełnianie luki między tym co jest teraz a pożądanym stanem przyszłym.
Jakie korzyści mamy ze zmian ? . Zmiana może przynieść Nam wzmocnienie psychiczne, duchowe, polepszenie samooceny, poprawę relacji z bliskimi, zwiększenie kompetencji i szereg innych znaczących dla naszego rozwoju korzyści. Ważne jest jednak nasze nastawienie do zmian . Gdy nastawimy się do nich przyjaźnie może wprowadzić Nas w dalszy etap w rozwoju . To, jak zareagujesz na zmianę, zależy zarówno od tego, czego zmiana dotyczy, od Twoich uprzednich doświadczeń ze zmianami danego rodzaju, jak i od Twoich cech osobowościowych. Psycholog Ewa Staszkiewicz, trener umiejętności psychospołecznych uważa , że są 4 zasadnicze style reagowania na zmianę . Są to:
1. obojętność, 2. bierny opór, 3 . czynny opór 4. akceptacja
Obojętność oznacza neutralny, bezemocjonalny stosunek do zmian.. Obojętnie reagujesz na zmianę nieistotną, niekolidującą z ważnymi dla Ciebie interesami. Opór wobec zmian pojawia się, gdy zmiana dotyczy kwestii dla Ciebie ważnej, burzy porządek, do którego jesteś przyzwyczajony i obawiasz się jej negatywnych konsekwencji. Opierasz się zmianie, gdy nie wierzysz w to, że jesteś w stanie zmianie podołać, poradzić sobie w nowej sytuacji.
Opór bierny przejawia się w przeżywaniu frustracji i złości, zniechęceniu do podejmowania działań związanych ze zmianą, obwinianiu innych lub siebie o wystąpienie zmiany, ograniczaniu kontaktów z osobą, która spowodowała zmianę (tzw. cichy protest), a czasami bierny opór może nawet rozwinąć się w depresję. Opór czynny natomiast charakteryzuje się aktywnym przeciwstawianiem się zmianie. Wyraża się w agresji, wszczynaniu konfliktów, świadomych prowokacjach mających na celu przeciwstawienie się zmianie, w pomniejszaniu wartości zmiany, zaprzeczaniu, w chęci ucieczki z trudnej sytuacji. Akceptacja z kolei to postawa, którą charakteryzuje aktywne i chętne zaangażowanie w proces zmiany. Jeżeli akceptujesz zmianę, oznacza to, że ją popierasz, dostrzegasz płynące z niej dla Ciebie korzyści, widzisz w niej szansę rozwoju własnego lub szansę rozwoju dla innych ważnych dla Ciebie osób , przeżywasz w związku z nią entuzjazm, a wszystko to sprawia, że chętnie i z większą łatwością stawiasz jej czoło. Akceptacja zmiany może być też kolejnym etapem po przełamaniu oporu wobec zmiany, gdy zaczynamy oswajać się z nową sytuacją, przyzwyczajać do nowego porządku.
Zastanówmy się jaki jest Twój stosunek do zmian:………………………………………............... W jaki sposób reagujesz na zmiany :…………………………………………………….... ...................
|